Yurt dışından gelen kargo gümrük işlemleri çerçevesinde bazı prosedürlerden geçerek nihai alıcısına teslim edilir. Aynı durum yurt dışı kargo gönderirken de yaşanan bir süreçtir. Buna sebep unsur ülkelerin birbirinden farklı gümrük yönetmeliklerine sahip oluşu ve buna bağlı olarak çeşitli vergilendirmeler yapmasıdır. İthalat ve ihracat kalemleri olarak farklı vergilendirmeler ve muafiyetlere sahip olan gümrük kanunları belirli süreçlerde de değişkenlik gösterebilir.

 

Türkiye baz alındığında yurt dışı kargo gümrük vergisi hesaplama işlemlerinde karşımıza çıkan oranlar son yıllarda bir hayli değişmiştir. Yurt dışından ürün almak isteyenlerin 2011 yılına kadar gümrük vergisi muafiyeti 150 € bandındaydı. Bu tutarın 2011’de 75 €’ya düşürülmesi ve ardından 2017 itibariyle 30 € bandına çekilmesi gümrük vergisi hesaplama işlemlerinde ciddi bir yenilik gerektirdi. 

 

Aynı zamanda 2018 itibariyle 22 € olarak belirlenen gümrük vergisinden muafiyet tutarı 2019 yılında bambaşka bir boyuta çevrilmiştir. 2019 yılının 15 Mayıs tarihli Resmi Gazete yayınına göre Cumhurbaşkanı kararnamesiyle 1.500 € bandına kadar ulaşan ve yurt dışından gelen her ürün gümrük vergisine tabii tutulmuştur. Yani gümrük vergisi muafiyeti tamamıyla ortadan kalkmıştır. Yurt dışından gelen ürünlerde gümrük muafiyeti yalnızca 150 €’u aşmamak ve kişisel kullanım amacı gütmek koşuluyla kitaplara ve basılı yayınlara özel olarak uygulanmaya başlanmıştır. 

 

Bu demek oluyor ki yurt dışı kargolarda gümrük vergisi ne kadar sorusunu sadece 1 € değerinde bir ürün alsak bile sormamız gerekiyor. Hesaplamaları yaparken kullanacağımız bir diğer etken ise satın alınan ürünün nereden geldiği. Kargo menşei Avrupa Birliği dahilinde bir ülkeyse burada %18’lik bir gümrük vergisi ile karşılaşıyoruz. 15 Mart 2022 tarihine kadar AB dışındaki ülkelerden alınan ürünlere uygulanan gümrük vergisi oranı %20 iken bu tarihten itibaren verginin oranı %30’açıkarılmıştır. Dolayısıyla günümüzde yurt dışı kargolarda vergi yükünü ülkelere göre şöyle özetleyebiliriz.

• Avrupa Birliği ülkelerinden gelen kargolarda: %18 gümrük vergisi

• Diğer ülkelerden gelen kargolarda: %30 gümrük vergisi 

 

Aynı zamanda ürün gamı açısından da vergilendirmelerde farklılıklar söz konusu olabiliyor. Özellikle ÖTV yani Özel Tüketim Vergisi kapsamına dahil bir ürün söz konusu ise %20 oranında bir vergi dilimi daha ödeniyor. KDV yani Katma Değer Vergisi ise Türkiye Cumhuriyeti’nde alınan bir vergi dilimi olup 150 €’u aşmayan ürünlerde maktu vergi dahilinde tutuluyor. Tutarı aşan ürünlerde ise ekstradan KDV ödemek mümkün oluyor. 

 

Gümrük mevzuatları ülkeden ülkeye değişken olup Türkiye Cumhuriyeti tarafından da gümrük bölgelerinde uygulanmak üzere tasarlanmıştır. Yurt dışından gelen kargolar gümrük işlemleri dahilinde bir dizi aşamadan geçerler. Bu ürünlerin yasaklı olup olmadığı, kanunlara uygun olup olmadığı incelenip gümrük ve tescil işlemleri tamamlandıktan sonra gümrük bölgesinden çıkışına onay verilir. 

 

Yurt dışı kargoların bu mevzuat dahilinde işleme alınacağı tüm sürece gümrükleme süreci denir. Mevzuata aykırı olması durumunda da ürünlerin ve araçların uygun şekilde yönlendirilmesi gümrüklemeye dahildir. Örnek olarak bir ürün gümrük tarafından onaylanmış bir işlemle gümrük bölgesinden çıkarılabilir. Ancak onaylanmadığı durumlarda şunlar söz konusu olabilir.

• Gümrük rejimine tabi tutulması

• Serbest bölgede tutulması

• Ürünün imha edilmesi

• Ürünün yeniden ihraç edilmesi

• Ürünün gümrüğe terk edilmesi 

 

Aynı zamanda gümrükler pek çok tümleşik hizmetin sunulduğu bölgelerdir. Ürünler için antrepo hizmetinin sağlanması, transit geçiş gibi aşamalar da gümrük işlemleriyle mümkündür.

 

Yapılan alışverişlerde ürünler gümrüğe sevk edildikten sonra ilgili gümrük dokümanları hazırlanır. Süreç gümrük yoğunluğuna göre günlerce sürebilir. Özellikle gümrük vergisi muafiyeti ortadan kalktığından beri hemen her paket için kontrol gerekliliği doğmuştur. Dolayısıyla gümrük personelleri paketi kontrol ederek hem kanuna aykırı bir ürün olup olmadığını teyit eder hem de ürün değerlemesi ile tabii olacağı vergilendirme ve ekstra ücretler konusunda detaylara eğilir. 

 

Gümrük kontrolü sırasında ürünün illegal bir ürün olup olmadığı yine gümrük mevzuatında belirlenen kriterlere göre anlaşılır. Aynı yönetmelik Özel Tüketim Vergisi olan ÖTV gerektiren ürünleri de içerir. Buna göre ürünün vergilendirmesi yapılır ve kanuna aykırı bir durum söz konusu değilse vergilendirilmiş bir biçimde gümrük bölgesinden çıkışına onay verilir. Sonrasında süreç teslimat ile devam eder. 

 

Yurt dışından ürün getirme limiti ithalat ve ihracat kavramları dışında kişisel olarak yapılacak alışverişler dahilinde de merak ediliyor. 2023 yılı itibariyle tüketicileri en üzen gelişme ise gümrük vergisi muafiyetinin ortadan kalkmasıdır. Aynı zamanda ürün getirme limiti 2023 yılında bazı temel değişikliklere de sahne olmuştur. Örneğin gerçek kişiler yalnızca bir aylık dönem içerisinde 5 farklı ürün getirme şansına sahiptir. 

 

Dolayısıyla 5 tanenin üzerinde ürünün gerçek bir kişi üzerine fatura edilerek vergilendirilerek ve gümrükten geçerek tespit edilmesi durumunda bunun ticari faaliyet olarak addedilmesi olanaklar dahilinde giriyor. Bu durum ise ithalat mevzuatına uygun bir biçimde işlemlerin yapılmasına sebebiyet verecektir. 

 

Yurt dışından ürün getirme limitleri farklı dönemlerde değişen yasalarla anlık olarak güncellenebiliyor. Dolayısıyla ticari firmalar gümrük müşavirleriyle çalışarak bu duruma uygun bir standart yakalamak zorundalar. Gümrük vergisi limitinin ortadan kalkmasıyla beraber hali hazırda bireysel alımlar ve getirilen ürünlerde de her kalem için vergilendirme hasıl olmuştur.

 

Aynı zamanda bir alt limit olmamasının yanı sıra üst limit sınırlamasında da Türkiye Cumhuriyeti gümrük mevzuatında 1.500 € bir tutarla karşılaşmak mümkündür. Bu demek oluyor ki yurt dışından satın alacağınız bir ürünün maksimum değeri 1.500 € olmalıdır. Bu fiyat limitinin yanında satın aldığınız ürünün ağırlık bazında da belirli kısıtlamalara tabii olduğunu unutmamanız gerekir. Alacağınız ürünün 30 kilogramı aşmaması gümrük mevzuatı açısından önemli bir ayrıntıdır. Bu değerleri aşan siparişleriniz ticari faaliyet doğrultusunda ithalat mevzuatına uygun biçimde değerlendirilecektir. 

 

Yurt dışından ürün getirip satmak için ithalat mevzuatına hakim olmanız gerekmektedir. Bu ticari işletmeler için bir gümrük müşaviri ile çalışma gerekliliğini ortaya koyar. Ancak bu sayede gümrükleme işlemleri, yansıtılan vergiler ve tutarlar sorunsuz bir transit süreci beraberinde getirir. Kişisel olarak yurt dışından ürün getirme limiti hakkında da bazı ayrıntılara özellikle değinmek gerekiyor. 

 

Herhangi bir şekilde sorun yaşamadan yurt dışı alışverişi yapabilmeniz için dikkat etmeniz gereken temel üç kaide var. 

Yurt dışından satın alınan ürünlerde alt limit bulunmamaktadır. Dolayısıyla ürün tutarı ne kadar olursa olsun gümrük vergisine ve bununla beraber hesaplanan KDV’ye tabii olacaksınız. Eğer satın aldığınız ürün gümrük mevzuatında ÖTV kapsamında ise ekstradan %20 ÖTV ödemeniz gerekecektir. Ürün getirirken alt limit olmamasına karşın üst limit 1.500 € ve 30 kilogram ağırlıktır. Bu tutarların üzerinde ürün getirmek mümkün değildir. Bunun için ithalat mevzuatına uygun olarak ticari işlem sağlanabilir. 

Yurt dışından gelen her ürün vergiye tabi olup bireysel alımlar muaf tutulmaz. Dolayısıyla gümrük vergisi ile maktu vergi olarak tek kalemde %18 KDV de tahsil edilir. Ekstra ÖTV yansıması ürün gamına bağlı olarak mümkündür. Gümrük vergisi içinse AB ülkelerinden gelen ürünlerde %18, diğer ülkelerden gelen ürünlerde %30 gümrük vergisi yansır. 

Bireysel olarak yurt dışından ürün satın almak istediğinizde vergilendirme ve tutar limiti dışında dikkat etmeniz gereken bir diğer husus ise alım adedidir. Her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kendisi adına fatura edilmiş olan 5 ürünü aylık bir döngüde satın alabilir. Aylık olarak 5 üründen fazla olması durumunda ticari faaliyet kapsamında değerlendirilir. 

 

Kişisel olarak satın alım yaparken birden fazla ürün olması durumunda ticari bir işlem olarak değerlendirilmesi ve ürünün gümrükten geçmemesi de ihtimaller dahilindedir. İthalat ve ihracat için farklı mevzuatlar söz konusu olup ticari bir faaliyet söz konusu ise gümrük müşavirleriyle çalışılması önemlidir. Bazı kargo firmalarının da gümrük ile ilgili tüm süreçleri yöneterek hizmet verdiğine şahit olmak mümkündür. 

 

Yurt dışından ürün sipariş etmek genellikle global alışveriş sitelerinden yapılan alışverişlerin dışında bireysel getirmelere de tabii olabiliyor. Kişiler gümrük kontrolüyle beraber hediye kapsamında ürün getirme haklarına sahiptir. Sipariş vererek bir kişiye ürün getirtebilmek, kendiniz yurt dışından satın aldığınız bir ürünü gümrükten geçirmek istiyorsanız bunun ticari anlamda bir işlem olmadığından emin olmalısınız.

 

Ayrıca burada da yurt dışından sipariş limiti dahilinde belirli şartlar var. Örnek olarak yurt dışından ürün siparişi verirken maksimum sınırın 430 € olduğunu unutmamanız gerekir. Bu bir kişinin sizin için getirdiği ürünün maksimum değeri olabilir. Alışveriş noktasından bağımsız olarak bu limit uygulanır. Aynı durum sizin yurt dışından aldığınız ve ülkeye giriş yaparken getirebileceğiniz ürünler için de geçerlidir. Hediye kapsamında sayılabilecek bu getirilen ürünlerin üst limiti 430 € olarak güncelliğini korumaktadır. 

 

Bunun haricinde yine yasaklı ürünler illegal kapsamında değerlendirilir ve ülkeye girişi yasaktır. Satın aldığınız ürünlerin niteliklerine bağlı olarak gümrük vergisinin dışında vergilendirmelerle karşılaşmanız da yine mümkündür. En basitinden yurtdışından gelen bir kişiye saat sipariş ettiniz ve fiyat olarak 350 € bandında olduğu için gümrükten sorunsuz bir biçimde geçerek size ulaştı. Fakat gümrük incelemelerinde saatin üzerinde bulunan mücevherler ÖTV kapsamında değerlendirildiği için ekstradan ÖTV ödemeniz gerekecektir. 

 

Dolayısıyla çok uzun yıllar boyunca yurt dışından gelen ürünlerde hediye ibaresi bulunduğunda vergiden muaf tutulması senaryosu da ortadan kalkmış oluyor. Hediyelerde ürün getirme limiti daha düşük ve yine aynı standartlarla vergilendirme söz konusudur. 

 

Yurt dışından alışveriş yapmak özellikle kurdan kaynaklı fiyat farklarından ötürü avantajlı görünebiliyor. Bu sebeple bireysel olarak kullanılacak ürünlerin sipariş verilmesi ve gümrük işlemlerinin ardından kişiye teslim edilmesi halen daha tercih edilen bir seçenek olmaya devam ediyor. Tabii ki ürün getirme aşamasında söz konusu kısıtlamalar, limitler ve vergiler bunun avantajlarını yeniden değerlendirmeye sebep oluyor.

 

Örnek olarak yurt dışından cep telefonu getirtmek %50’e varan ÖTV ödemenize, ekstradan IMEI kayıt ücreti ödemenize ve dolayısıyla satın aldığınız tutarın dışında da ciddi bir ödeme yüküne sebep olabiliyor. Aynı zamanda elektronik ürünlerde ÖTV ve KDV gibi temel vergilerin yanı sıra damga vergisi, bandrol ücreti gibi ek masraf kalemlerinden de söz etmek gerek.

 

Merak edilen bir diğer nokta ise bu tutarlar ve özellikle yurt dışından satın alınan ürünlerde gümrük vergisinin nereye ödeneceği oluyor. Öncelikli olarak alışverişiniz transfer ile ülkemizin ilgili gümrük bölgesine ulaştıktan sonra yapılan işlemler mevzuata uygun şekilde sürdürülüyor. Bunun üzerine ürün yasaklı değilse ve ülkeye girişi serbest ise vergilendirme yapılarak yurt içi dağıtıcı firmaya yönlendiriliyor. 

 

Ürününüzü getirecek olan firma sizin talebiniz doğrultusunda ürünün ek vergi giderleriyle beraber teslimat sırasında sizden tahsilat yapabiliyor. Çok yüksek vergi kalemleriyle karşılaşılması durumunda ürünün gümrükten geri dönmesi ve bırakılması da mümkün oluyor. Vergiler size ürünün teslimatı sırasında ürün üzerinde yer alan barkod ile yansıtılıyor. Bu bağlamda taşıma ücreti dışında gümrüğe sunum ücreti, gümrük vergisi tutarı, KDV, ÖTV, ilgili ürün gamına göre damga vergisi tutarı ve bandrol ücreti gibi masraf kalemlerini kargo yetkilisine ödeyebiliyorsunuz. 

 

Bireysel olarak ürün getirmek dışında ticari anlamda 1.500 € üzerinde ve 30 kilogramdan ağır veya adeta olarak fazla ürün sipariş ettiyseniz bu durum gümrük tarafından ithalat mevzuatına uygun şekilde yönetiliyor. Kendiniz veya yetkilendirmiş olduğunuz yasal temsilciniz veya firma bu noktada devreye giriyor. Eğer ithalat amacıyla yurt dışından ürün getirmek istiyorsanız bir gümrük müşaviriyle çalışmanız bu yüzden önem arz ediyor. 

 

Yurt dışından getirilmesi yasak ürünler listesi önceden belirlenerek gümrük mevzuatına girmiş bir listedir. Aynı zamanda belirli dönemlerde ürünler bu listeye dahil olabilir ya da çıkarılabilir. Fakat yıllar boyunca listede varlığını korumuş, her zaman yasak olarak Türkiye Cumhuriyeti’ne sokulamayan bazı ürün grupları şöyle sıralanabilir.

• Tütün ürünleri (Elektronik sigara ve nargile de dahil olmak üzere bunlar için kullanılan kartuş, likit ve hammaddelerin tamamı)

• Alkol içerikli ürünler

• Uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin tümü

• Silah kategorisinde bulunan ürünlerin tümü (Tüfek ve daha büyük ateşli silahlar dahil)

• Et ürünleri

• Süt ürünleri

• Kozmetik ürünler ve benzeri kategorideki bakım ürünleri

• SIM kart takılabilen iletişim amaçlı ürünler

• Bitkisel ya da kimyasal takviye gıdalar 

• Suplementler (Sporcu gıdaları)

 

Aynı zamanda gümrüklerden siparişle geçen ürünler dışında kişisel olarak yolcularda da bu standartlar uygulanır. Bir gümrük kapısından girerken yasaklı ürünleri sokmanız yasaktır. Fakat gümrük alanlarında yolcu olarak geçenlere belirli oranda tolerans sağlanan durumlar söz konusudur. 

 

Yurt dışından alkol siparişi vermek mevzuata aykırı olup mümkün değildir. Ürünlere gümrükte el konulur. Ancak yurtdışına çıkan bir kişi beraberinde ticari maksat taşımayacak miktarlar olarak belirlenmiş sınırlara uygun bir biçimde alkol ve tütün ürünü getirebilir. Bunlar şu limitlere göre uygulanır.

• Sigara: 600 adet ile sınırlıdır

• Sigarillo: 100 adet ile sınırlıdır (3 gramdan daha az olan purolar)

• Puro: 50 adet ile sınırlıdır

• Tütün: 250 gram (Ek olarak maksimum 200 sigara çarşafı)

• Pipo tütünü: 250 gram 

• %22’nin altında alkollü içecekler: 2 litre

• %22’nin üstünde alkollü içecekler: 1 litre

 

Yine yurt dışından siparişi yasak olan ürünler kapsamında değerlendirilen kozmetik ürünler gümrük kapısından transit geçen yolcular tarafından 600 mililitreyi aşmayacak şekilde alınabiliyor. Et ve süt ürünleriyle temel ihtiyaçlarda da var olan gümrük yasakları gümrükten bireysel olarak geçen kişiler için ticari maksada girmeyecek düzeylerde geçişler mümkün kılınıyor. 

 

İnternetten yurt dışından ürün getirmek isteyenler içinse mevzuata göre hiçbir ayrı muamele söz konusu değil. Aynı zamanda muafiyet yok. Gümrük Müdürlüğü tarafından oluşturulmuş olan yurt dışından getirilmesi yasaklı ürünler listesi dahilinde belirlenen ürünlerin gümrükten geçmesi imkânsızdır.